Gần 80% số người chưa từng nghe về khái niệm kế toán điều tra

Kế toán điều tra là sự kết nối các ngành kế toán, kiểm toán và các cơ quan pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc điều tra ngăn ngừa các gian lận trong kế toán và quản trị doanh nghiệp. Tại Việt Nam đây vẫn còn là một nội dung mới, thậm chí còn nhiều người chưa biết đến.

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2019 cho biết, Việt Nam hiện có khoảng 223 trường, tổ chức đào tạo cấp bằng cao đẳng kế toán, cấp bằng đại học có 126 trường, cấp bằng thạc sĩ có 18 trường và cấp bằng tiến sĩ chỉ có 5 trường. Hầu hết các trường đã và đang thực hiện đào tạo theo xu hướng đáp ứng nhu cầu xã hội nhưng nhiều năm qua vẫn chưa thoát khỏi tình trạng dư thừa nhân lực, đào tạo nhiều nhưng vẫn thiếu so với nhu cầu của nhà tuyển dụng. Hiện các trường đào tạo đã có sự đổi mới về chương trình và phương pháp đào tạo ngành kế toán, kiểm toán nhưng chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Theo tổ chức này, để giải quyết vấn đề thực trạng trên tại Việt Nam, cần thiết phải có một cách tiếp cận hệ thống trong đó cải cách và xây dựng khung năng lực đào tạo chương trình đào tạo của các trường đại học theo hướng tăng kết nối các yếu tố của các chương trình đào tạo đại học và nhà tuyển dụng. Bởi một chương trình đạt chuẩn, người học sẽ đáp ứng được yêu cầu về năng lực và hành vi để thực hiện các công việc mà nhà tuyển dụng yêu cầu.

Nguồn: Ngân hàng Thế giới. Đồ họa: Thế Dương

Liên quan đến kế toán điều tra, khảo sát nhanh của TS. Phí Thị Diễm Hồng – giảng viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã chỉ ra rằng, về khối kiến thức ở hầu hết các trường đại học hiện nay chưa đề cập đến nội dung này ở bất kỳ học phần nào, hay môn học riêng biệt nào. Khảo sát này tương tự kết quả nghiên cứu của ThS. Trần Ngọc Diệp – Học viện Tài chính cho thấy nội dung kế toán điều tra là một nội dung rất mới ở Việt Nam, gần 80% số người được biết chưa từng nghe về khái niệm kế toán điều tra. Điều này đòi hỏi các trường đại học khi xây dựng các chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu xã hội thì cần bổ sung các nội dung về chủ để kế toán điều tra.

Những khuyến nghị

Trong nghiên cứu của mình, nhóm tác giả (TS. Phí Thị Hồng Diễm – Học viện Nông nghiệp Việt Nam và ThS. Dương Thị Thiều – Trường Đại học Tài chính và quản trị kinh doanh) đã đưa ra một số khuyến nghị trong việc nên bổ sung chương trình đào tạo về kế toán điều tra, nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội.

Trước hết, cần hoàn thiện văn bản pháp lý và thực hiện tuyên truyền, phổ biến kiến thức để thừa nhận chức danh nghề nghiệp của kế toán điều tra tại Việt Nam. Bởi theo nhóm tác giả, các gian lận kế toán nói riêng và kinh tế nói chung luôn xảy ra và có xu hướng gia tăng khó lường trong bối cảnh công nghệ 4.0 ngày càng diễn ra mạnh mẽ, đỏi hỏi việc kiểm soát các rủi ro và ngăn ngừa gian lận tại các doanh nghiệp cần liên tục và thường xuyên. Điều này đồng nghĩa nhu cầu về kế toán điều tra ngày càng tăng. Vì vậy, việc hình thành các văn bản pháp lý thống nhất về hành lang nghề nghiệp và được xã hội thừa nhận đối với kế toán điều tra là điều cần thực hiện ngay. Trên cơ sở, việc thúc đẩy các hoạt động tuyên truyền và nguyên cứu, phổ biến kiến thức sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về vị trí vai trò của kế toán điều tra trong doanh nghiệp.

Thứ hai, bổ sung nội dung kế toán điều tra trong chương trình đào tạo kế toán như 1 nội dung kiến thức cần hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu xã hội. Khi nhu cầu của doanh nghiệp tăng, việc hình thành các chương trình đào tạo đạt chuẩn đáp ứng nhu cầu xã hội chính là đáp ứng nhu cầu tăng đó của doanh nghiệp.

Thứ đến, thiết kế nội dung kế toán điều tra như một học phần hoặc một chương trong tổng thể chương trình tại các cơ sở đào tạo kế toán hiện nay. Kế toán điều tra là một nội dung còn rất mới tại Việt Nam. Trong khi nhu cầu của doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh về kế toán điều tra đã có, thậm chí có xu hướng tăng, để đạt mục tiêu đáp ứng nhu cầu xã hội, các cơ sở đào tạo kế toán cần bổ sung nội dung kế toán điều tra như 1 học phần riêng biệt hoặc một hay một số chương trong một học phần là rất thiết thực, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra ngày càng sôi động và khó lường.

Gian lận kế toán nói riêng và kinh tế nói chung đã và đang ngày càng trở nên phức tạp với sự hỗ trợ của các công cụ chuyển đổi số trong nền công nghiệp 4.0. Để kiểm soát và ngăn ngừa các gian lận đó, kế toán điều tra với vai trò là một công cụ hữu hiệu trong quản trị doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết nhu cầu này của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nội dung về kế toán điều tra vẫn mới tại Việt Nam, thì việc hình thành các nội dung trong giảng dạy tại các cơ sở đào tạo là con đường nhanh và hiệu quả nhất để góp phần phổ biến, thúc đẩy nghiên cứu chuyên sâu. Đồng thời tạo nguồn nhân lực hiệu quả sẵn sàng cho bối cảnh mới.

Theo thoibaotaichinhvietnam.vn